4 Kasım 2024
Mobilite, hareket edebilme yeteneği anlamına gelir. Bu günümüzde her kavram için kullanılıyor. Örneğin sosyal mobilite bireyin toplumdaki yerinin hareketi anlamında kullanılırken, biz günlük hayatta en çok ulaşım araçları için kullanırız. Ulaşım araçlarının her biri bizi hareket ettirebildiği için mobilite araçları olarak görülür. Günümüzde artan nüfus, trafik sıkışıklığı, çevre kirliliği ve enerji tüketimi gibi sorunlar mobilite alanında yeni çözümlere olan ihtiyacı artırmıştır.
Sorunlardan ilki olan artan nüfusu değerlendirirsek, nüfus arttıkça hareket edecek insan sayısı da artacak ve daha fazla araca ihtiyaç duyacağız. Her bir araç ise yeni enerji üretimi ve tüketimi sorunlarına yol açacaktır. Karbon üretimimizi gün geçtikçe artıracaktır. Tüm bu araçlara yetebilmek için daha fazla yol ve düzeni sağlayabilmek için daha fazla görevliye ihtiyacımız olacaktır. Tüm bunlar da daha fazla trafiğe neden olurken mobilite araçlarının yeterince verimli kullanılamamasına sebep olacaktır.
Burada devreye daha az enerji tüketimine sebep olacak sürdürülebilir çözümler girmektedir. Sürdürülebilir mobilite çözümleri, çevresel etkileri en aza indiren, ekonomik olarak uygun ve toplumsal açıdan adil ulaşım yöntemlerini ifade eder. Bu çözümler, gelecekteki nesillerin de ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde mevcut kaynakları koruma amacı taşır.
Bu çözümlerden ilk akla geleni elektrikli araçlardır. Elektrikli araçlar şu anda en yaygın kullanılan benzinli araçlardan doğamız için çok daha az zararlıdır. Karbon salınımı konusunda petrol kullanan araçlar yanma enerjisinden üretilen enerjiyi kullanıp karbon salınımı yaparken elektrikli araçlar enerjiyi bataryadan kullanır. Bu çok daha düşük oranda karbon salınımına neden olur. Yapılan ölçümlerde elektrikli araçların %58 daha az enerji tükettiği ve %64 daha az karbon salınımı yaptığı ortaya konulmuştur. Ayrıca işletme ve bakım maliyetleri de elektrikli araçların çok daha düşük düzeydedir.
Tüm bu kıyaslar sonucunda elektrikli araç kullanımı çok daha sürdürülebilir ve erişilebilir bir noktada yer almaktadır. Sürdürülebilirliğin önemli bir konusu olarak erişilebilirlik karşımıza çıkmaktadır. Yapılacak yenilikler elbette çok önemli gelişmeler sağlayacaktır fakat herkes tarafından rahatça kullanılabilen çözümler olması sürdürülebilirlik açısından önemlidir.
Bu kapsamda elektrikli araçlarda ÖTV indirimleri uygulanmaktadır. Ayrıca MTV daha düşük oranda uygulanmaktadır. Daha ulaşılabilir olması için şarj istasyonlarının sayısı devlet desteğiyle gün geçtikçe artmaktadır. Türkiyede durum böyleyken dünyada da benzer teşvikler uygulanmatadır. Bu teşvikler 2023 yılında elektrikli araçların toplam pazardaki oranı %14 olmasına sebep olurken 2024 yıl sonunda bu oranın %20’ye çıkması beklenmektedir.
Mobilitede araçların yanı sıra daha ulaşılabilir çözümler de geliştirilmiştir. Bunlar şehirler arası yolcu ve yük taşımanın önemli bir kısmını oluşturan trenler yüksek kapasitede yük ve yolcu taşıyarak enerji verimliliğinde üst sıralarda yer almaktadır. Türkiyede toplam demiryolu hattı uzunluğu yaklaşık 11000 km iken bunun 2400 km’si elektrikli olarak işletilebilmektedir. Türkiyede ülke içi demiryolu ağını genişletmek ve elektrifikasyonunu sağlamak için çalışmalar devam etmektedir.
Paylaşımlı yolculuk çözümleri de mobilite alanında önemli bir yer kaplamaktadır. Araç kullanımı azaltmak ve karbon ayakizini azaltmak için ortaya çıkan bir mobilite çözümüdür. Uygun maliyetleriyle de kapsayıcı bir çözümdür. Bu kapsamda kullanılan araçlar, skuterlar ve bisikletler zamanla yaygınlaşmakta ve daha fazla insana düşük karbon ayakiziyle mobil olma fırsatı vermektedir.
Görüldüğü üzere mobilite alanında yapılan birçok tekenoloji gelişme hayatımzıı daha iyi sürdürebilme konusunda bize yardımcı oluyor. Daha az karbon ayakizi ve daha enerji ihtiyacı sosyal hayatımızdaki trafik gibi bazı sorunlarımızın da çözümüyken doğa için çok daha büyük anlamlar ifade etmektedir. Bu kapsamda mobilite seçimlerinizi sürdürülebilir çözümlerden yana kullanmayı özen gösterin.
OĞUZHAN PARMAKSIZ
Kaynakça:
https://www.virta.global/global-electric-vehicle-market
Elektrikli Araçların Çevreye Yararları - Estasyon
Hangisi Daha Az Yakıyor? Elektrikli mi? Benzinli mi? Dizel mi? | SolarAVM